14/09/2023 18:07
Մատների տեսախցիկը կույր մարդկանց օգնում է գրքեր «կարդալ»
Մերիլենդի համալսարանի գիտնականները սարք են մշակել, որն օգնում է կույրերին «կարդալ» սովորական թղթե գրքերը։ Հետազոտողների աշխատանքը հրապարակվել է ACM Transactions on Accessible Computing ամսագրում: Գիտնականներն արդեն հաջողությամբ փորձարկել են սարքը։
Կույր մարդիկ կարող են կարդալ միայն հատուկ գրքեր, որոնցում տեքստը տպված է շոշափելի Բրայլի տառերով, սովորական գրքեր կարդալը նրանց հասանելի չէ։ Էլեկտրոնային գրքերի դեպքում իրավիճակն ավելի պարզ է. Էլեկտրոնային գրքեր կարդալու շատ հայտնի ծրագրեր պարունակում են ձայնային ընթերցման մոդուլ:
Նոր մշակումը, որը կոչվում է HandSight, մանրադիտակային տեսախցիկ է, որն օգտագործվում է բժշկական զոնդերում: Խցիկի տրամագիծը ընդամենը մեկ միլիմետր է: Տեսախցիկը տեղադրված է հատուկ պատյանում, որը տեղավորվում է ցուցամատի վրա, օժտված է վիբրացիոն շարժիչով։ HandSight-ը համակարգչին միացվում է բարակ մետաղալարով:
Ընթերցելիս օգտատերը պետք է սկսի իր մատը շարժել գրքի էջի երկայնքով: Տեսախցիկի պատկերը կփոխանցվի համակարգչին, որը կորոշի մատի ճիշտ տեղադրումը և կճանաչի մատնահետքը, ապա կկարդա տեքստը։ Եթե մատը սխալ է դրված գծի վրա, այսինքն՝ տեսախցիկը «տեսնում է» գծի մի մասը կամ ընդհանրապես չի «տեսնում», համակարգիչը, վիբրացիոն շարժիչի թրթռմամբ, կօգնի գտնել ճիշտ դիրքը։
HandSight փորձարկմանը մասնակցել են 19 կույր կամավորներ: Նրանց խնդրել են օգտագործել սարքը՝ ամսագրի և դպրոցական դասագրքի մի քանի էջ «կարդալու» համար։ Համակարգի կողմից տեքստի ճանաչման և արտասանության արագությունը տատանվել է րոպեում 63-ից մինչև 81 բառ: Տեսնող մարդու ընթերցանության միջին արագությունը րոպեում մոտ 200 բառ է։
Տարիներ առաջ Հասսո Պլատներ ինստիտուտի HCI լաբորատորիայի հետազոտողները ներկայացրել են կույր և տեսողության խնդիրներ ունեցող մարդկանց համար համալիր տեղեկատվության ցուցադրման համակարգ՝ հիմնված 3D տպիչի վրա։ Այն կոչվում էր Linespace: Համակարգը բաղկացած է 140 x 100 սանտիմետր չափերով աշխատանքային մակերեսից, 3D տպիչից տպիչ գլխով պլոտտերից, տեսախցիկից և համակարգչից։
Համակարգը կարող է տպել ինչպես բրայլյան գրառմամբ տեքստ, այնպես էլ աշխատանքային մակերեսի վրա՝ տարբեր ռելիեֆային պատկերներ: Տպման գլուխը հագեցած է քերիչով, որը կարող է օգտագործվել արդեն տպված տեղեկատվությունը հեռացնելու համար: Օգտատերը կարող է կառավարել համակարգը՝ օգտագործելով ինչպես ձայնային հրամանները, այնպես էլ 3D գրիչով արված սեփական պատկերները։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն