16/10/2023 16:36
Հոկտեմբերի 16-ը՝ անզգայացման կամ անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգի համաշխարհային օր
Անզգայացման համաշխարհային օրը, որը շատ երկրներում նշվում է ամեն տարի հոկտեմբերի 16-ին, ավանդաբար անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգները և բժշկության այս ոլորտի բոլոր մասնագետները համարում են իրենց մասնագիտական տոնը։
Անզգայացումը նյարդային զգայունության կորուստ է: Արհեստական անզգայացումն օգտագործվում է վիրաբուժական վիրահատությունների, ատամնաբուժության, վնասվածքների և այլ միջամտությունների ժամանակ՝ ցավազրկելու նպատակով, ինչպես նաև բժշկության այլ ոլորտներում:
Բժշկության այս ոլորտի պատմությունը սկսվել է 19-րդ դարի կեսերից՝ 1846 թվականի հոկտեմբերի 16-ին ամերիկացի ատամնաբույժ Թոմաս Մորթոնը վիրահատություն է կատարել եթերային անզգայացման տակ։ Սա առաջին անգամն էր, որ հրապարակայնորեն ցուցադրվեց անզգայացման հաջող կիրառումը ընդհանուր անզգայացում ստեղծելու համար: Նա որպես անզգայացնող միջոց օգտագործել է դիէթիլ եթերի ինհալացիա։ Ուստի հոկտեմբերի 16-ը համարվում է Անզգայացման համաշխարհային օր։
Ցավազրկողների մասին բժիշկներն իմացել են դեռևս հնագույն ժամանակներից։ Օրինակ՝ հնդկական շատ ցեղեր օգտագործում էին տարբեր բույսերի հյութ՝ զգայունությունը նվազեցնելու համար: Հայտնի է նաև հին հույն բժիշկ և փիլիսոփա Դիոսկորիդեսը, ով Ներոն կայսեր օրոք հռոմեական բանակի հետ ճանապարհորդելով և զբաղվելով բժշկությամբ, նկատել է, որ մանդրագոսից պատրաստված հանգստացնող միջոցների օգտագործումը թույլ է տալիս վիրահատություններ կատարել ավելի հաջող, ինչը մեծացնում է վիրավոր մարտիկներին ։ ապաքինելու հավանականությունը։ Ի դեպ, հենց նա է առաջին անգամ օգտագործել այսօր հայտնի «անզգայացում» տերմինը։
Այսօր անեսթեզիոլոգիան
Հասարակության զարգացմանը զուգընթաց բարելավվեց նաև բժշկության, այդ թվում՝ անեսթեզիոլոգիայի գիտելիքները, ինչը ի վերջո հանգեցրեց բժշկության առանձին ճյուղի բաժանմանը, որն այժմ անբաժանելիորեն ուղեկցում է ոչ միայն վիրաբուժությանը, այլև նարկոլոգիային, հոգեբուժությանը և բժշկության այլ ոլորտներին։
Հարկ է նշել, որ հոգեբուժությունը (իսկ ավելի ուշ նարկոլոգիան) արդեն 19-րդ դարում ամենասերտ շփման մեջ էր անեսթեզիոլոգիական դիսցիպլինայի հետ։ Օրինակ՝ ԽՍՀՄ-ում շիզոֆրենիայի, ինչպես նաև էլեկտրաանզգայացման ժամանակ օգտագործվում էր երկարատև անզգայացում։
Բացի այդ, ժամանակակից բժշկությունը տարբերակում է ընդհանուր, տեղային և ողնաշարի անզգայացումը: Անզգայացման պատրաստուկներն ու մեթոդաբանությունը մշտապես կատարելագործվում են, ինչպես և բժշկության այս ոլորտի մասնագետների գիտելիքներն ու հմտությունները։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն