Ի՞նչ է երկարատև QT համախտանիշը և ինչպե՞ս է վերահսկվում

Երկարատև QT միջակայքի համախտանիշը սրտի էլեկտրական համակարգի հիվանդություն է, որը կարող է առաջացնել արագացած, քաոսային սրտազարկ՝ առիթմիա:

Հիվանդությունը ստացել է այսպիսի անսովոր անվանում՝ ելնելով էլեկտրասրտագրությանը բնորոշ շեղման՝ QT միջակայքի երկարացման: Այն կարող է ընթանալ անկանոն սրտազարկով, ուշագնացությամբ կամ ցնցումներով, իսկ որոշ դեպքերում կարող է նաև հանգեցնել հանկարծամահության:

Այսպիսի հաճախացած սրտի աշխատանքը կարող է նպաստել հանկարծակի ուշաթափության կամ ցնցումների առաջացմանը:

Գենետիկ փոփոխությունը (մուտացիա) բարձրացնում է բնածին երկարատև QT համախտանիշի ռիսկը: Որոշ դեղերը, օրգանիզմում աղերի և միներալների անհավասարակշռությունը (էլեկտրոլիտային շեղումներ) և առողջական խնդիրներն իրենց հերթին կարող են առաջացնել ձեռք բերովի երկարատև QT համախտանիշ:

Նորմայում յուրաքանչյուր կծկման ընթացքում սիրտն արյունն արտամղում է ողջ մարմնով: Սրտի խոռոչներն արյունն արտամղում են համակարգված կծկումների և թուլացման միջոցով: Սրտի խոռոչների այսպիսի ներդաշնակ աշխատանքը կարգավորվում է սրտով տարածվող էլեկտրական ազդանիշներով: Յուրաքանչյուր սրտազարկից հետո սրտի էլեկտրական համակարգն ինքնուրույն «վերալիցքավորվում է»՝ պատրաստվելով հաջորդ կծկմանը:

Երկարատև QT համախտանիշի ժամանակ սրտամկանի կծկումների միջև վերալիցքավորումը տևում է նորմայից ավելի երկար: Այսպիսի էլեկտրական շեղումը կարող է հայտնաբերվել ԷՍԳ-ով:

Առնվազն 17 գեն կապված են այս հիվանդության հետ և մինչ օրս հայտնաբերվել են դրանց հարյուրավոր մուտացիաներ: Այնուամենայնիվ, երկարատև QT համախտանիշով մարդկանց 20%-ի մոտ գենետիկ թեստով կարող է ստացվել բացասական պատասխան:

Բժիշկներն առանձնացնում են բնածին երկարատև QT համախտանիշի երկու տարատեսակ՝

Ռոմանո-Վորդի համախտանիշ, որն ավելի հաճախ հանդիպող և միայն մեկ ծնողից ժառանգվող տարատեսակն է,

Ժերվելի և Լանգե-Նիլսենի համախտանիշ, որն ավելի հազվադեպ հանդիպող, երկու ծնողից ժառանգվող և ավելի ծանր ընթացքով տարատեսակն է. ուղեկցվում է բնածին խլության հետ:

Երկարատև QT համախտանիշի զարգացման ռիսկը բարձրանում է հետևյալ խմբերում՝

անբացատրելի ուշագնացությամբ, ջրախեղդման կամ այլ պատահարներով ծնվող երեխաներ, դեռահասներ կամ երիտասարդ չափահասներ,

հաստատված երկարատև QT համախտանիշով անձանց անմիջական հարազատներ,

QT միջակայքը երկարացնող դեղեր ընդունող անձինք,

արյան կալիումի, մագնեզիումի կամ կալցիումի ցածր մակարդակով անձինք, օրինակ՝ նյարդային անորեքսիայով հիվանդներ:

Բազմաթիվ մարդկանց մոտ էլ խնդիրը որևէ գանգատ չի արտահայտում։ Նման դեպքերում հիվանդությունը կարող է հայտնաբերվել՝

պատահականորեն՝ ԷՍԳ-ով,

համախտանիշի վերաբերյալ ընտանեկան պատմությամբ (անամնեզ),

գենետիկ թեստի արդյունքներով:

Անհրաժեշտ է խորհրդակցել բժշկի հետ, եթե ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության կամ հուզական սթրեսի ժամանակ, նոր դեղեր ընդունելիս ի հայտ է եկել հանկարծակի ուշաթափություն:

Երկարատև QT համախտանիշի դեպքերի մեծ մասը որևէ լուրջ խնդիր չի առաջացնում: Սակայն ֆիզիկական կամ հուզական սթրեսը կարող են առաջացնել QT միջակայքի երկարացման նկատմամբ զգայուն սրտի սուր առիթմիա, այդ թվում՝ կյանքին սպառնոցող։

Կախված հիվանդի վիճակից, բժիշկը կարող է առաջարկել՝

ձախ սրտային սիմպաթիկ դեներվացիայի վիրահատություն,

իմպլանտացվող կարդիովերտեր-դեֆիբրիլյատոր:

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն