«Փոխնակ մայրությունը մեծ առաքելություն է». Զրույց մանկաբարձ-գինեկոլոգ Լիլիթ Գրիգորյանի հետ (Տեսանյութ)

Հայ հասարակության մեջ նախկինում տաբու թեմաների շարքին դասվող փոխնակ (սուրոգատ) մայրությունը, կարծես թե, ներկայում փոխել է իր ընկալման չափանիշներն ու դիտարկվում է որպես անպտղության խնդրի լուծման լավագույն մեթոդներից մեկը։

Aysor.am-ը թեմայի շուրջ զրուցել է «Նորմեդ» և «Ուիգմոր» բժշկական կենտրոնների մանկաբարձ-գինեկոլոգ Լիլիթ Սամվելի Գրիգորյանի հետ՝ ծանոթանալու ծառայության ցուցումների, առանձնահատկությունների և ընթացակարգի հետ։

«Փոխնակ մայրերը շատ բարի, ամենամեծ հարգանքին արժանի կանայք են, որոնք կարող են ստանձնել այդ դերը սիրով և կատարել պարտաճանաչությամբ։ Փոխնակ մայրը պատրաստ է իր օրգանիզմում կրել կենսաբանական ծնողների էմբրիոնը, ծննդաբերել, հանձնել այդ երեխային ծնողներին  և դրա դիմաց ստանալ գումար»,-ասաց գինեկոլոգը։

Հարցին՝ արդյոք փոխնակ մոր գենոտիպը կարո՞ղ է որևէ կերպ փոխանցվել պտղին, Գրիգորյանը պատասխանեց.

«Փոխնակ մայրը չի կարող որևէ գենոտիպ փոխանցել պտղին, դա նույնիսկ օրենքով հատուկ կարգավորում ունի, ըստ որի, փոխնակ մայրը չի կարող լինել ձվաբջջի դոնոր։ Ծննդաբերելուց հետո էլ կատարվում է հատուկ ԴՆԹ անալիզ, որով հաստատվում է, որ երեխան փոխնակ մոր հետ որևէ գենետիկ կապ չունի, ապա կատարվում է հանձնման արարողությունը»։

Ներկայացնելով հղիության պլանավորման մանրամասները, մասնագետը նշեց, որ արտամարմնային բեղմնավորման ժամանակ  կենսաբանական ծնողներից՝ մորից՝ ձվաբջիջը, հորից՝ սպերմատոզոիդը, վերցվում են, կատարվում է բեղմնավորում, և ստացված էմբրիոնը տեղադրվում է փոխնակ մոր արգանդում՝ հասնելով ցանկալի հղիության։

Փոխնակ մայր կարող է հանդիսանալ այն կինը, որը՝

մինչև 35 տարեկան է,

ունի իր սեփական երեխան,

անցել է կլինիկոլաբորատոր բոլոր քննությունները, որոնք անհրաժեշտ են՝ ապացուցելու, որ չունի հակացուցում հղիության և փոխնակ մայր լինելու համար։

Փոխնակ մոր օգնությանը կարող են դիմել այն կանայք, որոնք՝

ինչ-ինչ պատճառներով, վիրահատությունների հետևանքով կորցրել են արգանդը,

ունեն արգանդի բնածին անոմալիաներ,

ունեն սոմատիկ հիվանդություններ՝ սիրտանոթային, երիկամային, լյարդային, արյան խնդիրներ,

որոնց հակացուցված է հղիությունը։

Զրույցի ընթացքում գինեկոլոգը շեշտեց, որ ծառայությունից կարող են օգտվել նաև այն կանայք, որոնք հաղթահարել են օնկոլոգիական հիվանդությունները, ժամանակին սառեցրել են իրենց ձվաբջիջը, սակայն հակացուցված է կրել հղիություն։

Խոսելով անհրաժեշտ հետազոտությունների և հղիության նախապատրաստական փուլերի մասին, Լիլիթ Գրիգորյանը ներկայացրեց հիմնականը.

«Նախնական պետք  է անցնել կլինիկոլաբորատոր մի ամբողջ փաթեթ՝ ընդհուպ մինչև նարկոլոգի, հոգեբույժի թույլտվություն և այլն։ Երբ այդ փաթեթը պատրաստ է, բուժումները ստացված են, և ոչ մի հակացուցում չկա, ծնողների և փոխնակ մոր միջև կնքվում է նոտարական պայմանագիր՝ իրավունքների, պարտականությունների, գումարի վերաբերյալ, որից հետո կատարվում է էմբրիոնի տեղադրում արգանդի խոռոչ։ Տեղադրումից հետո փոխնակ մայրը պետք է որոշակի պարտադիր դեղորայք ընդունի։ Նշեմ, որ ընդհանուր առմամբ, փոխնակ մոր հղիությունն առանձնապես չի տարբերվում բնական մյուս հղիություններից։

Մեր երկրում գործում է փոխնակ մայրության վերաբերյալ կարգավորող օրենք. Ծնվելուց հետո՝ որպես հիմք հանդիսացող նոտարական պայմանագրի համաձայն արդեն, երեխան գրանցվում է իր ծնողների անունով»։

Գինեկոլոգն ընդգծեց, որ փոխնակ մոր հղիությունն ու ծննդաբերությունը ոչ մի արտասովոր երևույթ չի և ենթարկվում է բոլոր այն կանոններին, որով և անցնում  է ոչ փոխնակ մայրը։ Եվ, հետևաբար, կծննդաբերի արդյոք բնական ճանապարհով, թե կեսարյան, կախված է զուտ ցուցումներից։

Զույգերի և սուրոգատ մայրերի հետ աշխատելու մեր փորձ ունեցող  մասնագետը նշեց, որ այժմ փոխնակ մայրերի դերի ընկալման բավականին դրական դինամիկա կա Հայաստանում.

«Նկատում եմ, որ գնալով ավելի է բարձրացել փոխնակ մոր նշանակությունը, վերաբերմունքն է փոխվել, և նույնիսկ այն կանայք, որոնք ամուսնացած են և ուզում են փոխնակ մայր լինել, նրանց ամուսինները մեծ ըմբռնումով են մոտենում, նեցուկ են լինում իրենց կանանց, մինչև որ կինը հաղթահարի փոխնակ մոր ճանապարհը»,-ասաց նա։  

Բժշկից հետաքրքրվեցինք, թե մոտավորապես ի՞նչ արժե փոխնակ մոր ծառայությունից օգտվելը Հայաստանում, որին ի պատասխան մասնագետն ասաց, որ հստակ թիվ չի կարող նշել, քանի որ փոխնակ մոր և ծնողների միջև կարող են տարբեր համաձայնություններ լինել։

«Պայմանագրի մեջ միջին գինը նշվում է մինչև 7 միլիոն մայր գումար, բայց դրա մեջ չի մտնում փոխնակ մոր ամսական խնամքը, կեցության և կարիքները հոգալու գումարը, չի մտնում դեղորայքը, որը պարտադիր տրամադրվում է»,-մանրամասնեց Գրիգորյանը։

Զրույցի վերջում  գինեկոլոգը շեշտեց, որ փոխնակ մայրությունը անպտղության բուժման ձևերից մեկն է, և պետք է հենց այդպես վերաբերվել մեթոդին։ Բժշկի խորհուրդն է ծնողներին՝ վստահել միմյանց, հարգել, սիրել փոխնակ մորը, ոչ թե վերապահումով մոտենալ։

«Ցանկալի բալիկին ունենալու համար անցած բոլոր բարդ ճանապարհներն, ի վերջո, արդարացվում են, և զգալով այդ բերկրանքը, կմոռանաք անցած դժվարությունները»,-ամփոփեց մասնագետը։

Փոխնակ մայրության հետ կապված բոլոր հարցերի դեպքում կարող եք կապ հաստատել մանկաբարձ-գինեկոլոգ Լիլիթ Սամվելի Գրիգորյանի հետ։ https://www.instagram.com/dr.lil_grigoryan/

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն