Քնի ազդեցությունը մարդու առողջության և կյանքի որակի վրա

Քունը մարդու ֆիզիոլոգիական կարիքն է, ինչպես քաղցը կամ ծարավը: Անգամ մեկ անքուն գիշերից հետո ի հայտ է գալիս հոգնածություն, նվազում է կենտրոնացումը և առաջանում  գործողությունների հետ կապված դժվարություններ։ Եթե մարդը չքնի 2-3 գիշեր, ապա շարժումների համակարգումը և տեսողության կենտրոնացումը կխաթարվեն։ Հետագայում ի հայտ կգա դյուրագրգռություն, շարժումների դանդաղում, անհասկանալի խոսք, հալյուցինացիաներ, տարօրինակ վարքագիծ։ Մարդը չի կարողանա զրուցել, անտարբեր կդառնա  իրեն շրջապատող աշխարհի նկատմամբ, դժվարությունների կհանդիպի առօրյա ամենապարզ հմտությունները կատարելիս և այլն։ Այս ամենը միայն հաստատում է, որ որակյալ քունը չափազանց անհրաժեշտ է մեր օրգանիզմին։

Այնուամենայնիվ, ժամանակակից մարդիկ ավելի ու ավելի քիչ են քնում: Ամերիկյան National Sleep Foundation-ի տվյալներով՝ 1910 թվականին քնի միջին տևողությունը կազմել է օրական 9 ժամ, 1975 թվականին՝ 7,5 ժամ, իսկ 2005 թվականին՝ օրական 6,8 ժամ։ Իսկ միջին քնի ժամանակի նվազման միտումը շարունակվում է։

Ձայնի, լույսի (փողոցային լուսավորություն, տարբեր էլեկտրոնային սարքերի էկրաններ՝ հեռախոսներ, նոթբուքեր, պլանշետներ և սովորական համակարգչային մոնիտորներ) և տեղեկատվության (առաջին հերթին ինտերնետի) «աղտոտվածությունը» նպաստում է քնի տևողության կրճատմանը: Միշտ «օնլայն» լինելու, աշխարհի նորություններին հետևելու ցանկությունը էականորեն խաթարում է մարդու հոգեկան վիճակը, քանի որ մեր ուղեղը հարմարեցված չէ այդքան մեծ քանակությամբ , երբեմն բավականին հակասական տեղեկատվության մշակմանը:

Մարդը դառնում է անհանգիստ և դժվարանում է նորմալ քնել, քնելու հետ կապված խնդիրներ ենառաջանում  կամ գիշերը հաճախակի արթնացումներ: Մարդու քունը դառնում է մակերեսային և ոչ թարմացնող։ Ի վերջո, հայտնվում են նույն ախտանիշները, ինչ այն մարդկանց մոտ, ովքեր երկու-երեք օր անընդմեջ չեն քնել: Մարդկանց մեծամասնությունը նույնիսկ չի էլ գիտակցում, որ իրենց վատ առողջության պատճառը անբավարար քունն է։

Քնի խորը փուլերում մեր օրգանիզմն արտադրում է աճի հորմոն՝ սոմատոտրոպին, որը մեկնարկում է օրգանիզմի համապարփակ նորացման ծրագիր և կարգավորում նյութափոխանակությունը։ Ուստի քնի պակասի դեպքում մեծանում է շաքարախտի, հիպերտոնիայի, գիրության զարգացման վտանգը, մեծանում է տարիքային քրոնիկական հիվանդությունների սրությունը։ Առանց պատճառի չէ, որ հիվանդ մարդն անընդհատ ցանկանում է քնել, ահա, թե ինչպես է մարմինը «թարմացվում»:

Քնի պակասը նվազեցնում է դիմադրողականությունը հիվանդությունների նկատմամբ։ Քնի ժամանակ արտադրվում են նյարդային հաղորդիչներ՝ հատուկ քիմիական նյութեր, որոնք հաղորդիչի նման ստիպում են մեր օրգանիզմին՝ ներդաշնակ աշխատել: Հետևաբար, իմունային համակարգը իսկապես քնի կարիք ունի: Մարդիկ, ովքեր լավ են քնում, ավելի քիչ են հիվանդանում:

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն