Սննդամթերքի վտանգավոր և անվտանգ E կոդերի ցանկ. Ո՞րն ընտրել

21/11/2023 22:51

Սննդամթերքի վտանգավոր և անվտանգ E կոդերի ցանկ. Ո՞րն ընտրել


Սպառման որակի և անվտանգության ցուցանիշներից մեկն այն է, թե ինչ սննդային հավելումներ է պարունակում տվյալ ապրանքը: Չէ՞ որ արտադրանքին որոշակի որակներ տալու համար դրան ավելացնում են տարբեր նյութեր, որոնք երբեմն թունավոր են օրգանիզմի համար։ Ավելին, որոշ արտադրողներ «ազնվորեն» զգուշացնում են գնորդին այդ մասին՝ բաղադրիչների մեջ սննդային հավելումների ցուցակ տեղադրելով, օգտագործելով հատուկ (այսպես կոչված INS - Միջազգային թվային համակարգ)՝ երեք կամ չորս նիշանոց ծածկագիր, որին Եվրոպայում նախորդում է E տառը:

E տառը նշանակում է Եվրոպա, իսկ թվային ծածկագիրը արտադրանքի սննդային հավելումների հատկանիշն է:

1-ով սկսվող կոդը նշանակում է ներկանյութեր,

2 - կոնսերվանտներ,

3 - հակաօքսիդանտներ (կանխում են արտադրանքի փչացումը),

4 - կայունացուցիչներ (պահպանում են դրա խտությունը),

5 - էմուլգատորներ (պահպանում են կառուցվածքը),

6 - համի և բույրի ուժեղացուցիչներ,

9 - հակաբորբոքային, այսինքն հակափրփուր գործակալներ.

Քառանիշ թվով ինդեքսները ցույց են տալիս քաղցրացուցիչների առկայությունը՝ նյութեր, որոնք պահպանում են շաքարի կամ աղի փխրունությունը, ապակեպատման նյութեր:

Արդյոք այս հավելումները վնասակա՞ր են: Սննդաբանները կարծում են, որ «E» տառը այնքան էլ սարսափելի չէ, որքան ներկայացվում է. շատ երկրներում թույլատրված է հավելումների օգտագործումը, որոնցից շատերը կողմնակի բարդություններ չեն առաջացնում։ Սակայն բժիշկները հաճախ այլ կարծիքի են։

Օրինակ՝ E-230, E-231 և E-232 կոնսերվանտներն օգտագործվում են մրգերի մշակման ժամանակ (օրինակ՝ խանութների դարակներում նարինջը կամ բանանը երկար ժամանակ չեն փչանում), և դրանք ոչ այլ ինչ են, քան ֆենոլներ, որոնք, եթե փոքր չափաբաժիններով մտնեն մեր օրգանիզմ, կհրահրեն քաղցկեղ, իսկ մեծ չափաբաժինների դեպքում դա թույն է։ Իհարկե, դրանք կիրառվում են միայն պտղի կեղևի վրա՝ կանխելու արտադրանքի փչացումը, իսկ ուտելուց առաջ միրգը լվանալով՝ լվանում ենք ֆենոլը։ Բայց արդյոք բոլորը և միշտ լվանո՞ւմ են բանանը: Ինչ-որ մեկը պարզապես մաքրում է այն, իսկ հետո նույն ձեռքերով վերցնում և ուտում է պտուղը:

Բացի այդ, կան սննդային հավելումներ, որոնք արգելված են մի շարք զարգացած երկրներում. E-121-ը ներկ է (ցիտրուսային կարմիր), E-240-ը նույնքան վտանգավոր ֆորմալդեհիդ է: Ալյումինի փոշին ծածկագրված է E-173 նշանի տակ, որն օգտագործվում է ներկրվող քաղցրավենիքի և այլ հրուշակեղենի ձևավորման համար։

Բայց կան նաև անվնաս և նույնիսկ օգտակար «E»-եր: Օրինակ, E-163 (ներկանյութ) պարզապես խաղողի կեղևից ստացված անտոցիանին է: E-338 (հակաօքսիդանտ) և E-450 (կայունացուցիչ) անվնաս ֆոսֆատներ են, որոնք անհրաժեշտ են մեր ոսկորների համար:

Բնական ներկ E-120 (կարմին). արտադրվում է թեփուկավոր միջատներից, որոնք պարազիտացնում են փակ բույսերը։ Սրանք օգտագործվում են մուրաբաներին գույն հաղորդելու համար։

Նույնիսկ այն սննդային հավելումները, որոնք պատրաստվում են բնական հումքից, ենթարկվում են խորը քիմիական վերամշակման։ Եվ հետևաբար, հետևանքները կարող են լինել ոչ միանշանակ։ Ուստի ավելի լավ է ուտել այն, ինչն աճեցված է սեփական ձեռքերով՝ առանց քիմիական նյութերի և պահպանվում է առանց կոնսերվանտների։

Սննդային հավելումների դասակարգում.

E100 - E182 ներկանյութեր,

E200 - E280 կոնսերվանտներ,

E300 - E391 հակաօքսիդանտներ, թթվայնության կարգավորիչներ,

E400 - E481 կայունացուցիչներ, էմուլգատորներ, խտացուցիչներ,

E500 - E585 տարբեր,

E600 - E637 համի և բույրի ուժեղացուցիչներ,

E700 - E899 պահեստային համարներ,

E900 - E967 հակափրփուր, ապակեպատման միջոցներ, ալյուրի բարելավիչներ, քաղցրացուցիչներ,

E1100 - E1105 ֆերմենտային պատրաստուկներ։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն

Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ

Հեղինակ՝ Սուսաննա Հակոբյան

Աղբյուր՝


Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13/02/2025 22:28 Փարիզի քաղաքային խորհուրդը դատապարտում է Արցախի առաջնորդների ապօրինի ձերբակալությունը և կեղծ դատավարությունները 13/02/2025 22:04 Պուտինն ու Թրամփը կհանդիպեն երրորդ երկրում 13/02/2025 21:46 Ամենայն Հայոց Հովվապետի ձեռամբ վառվեց Տեառնընդառաջի խարույկը 13/02/2025 21:24 Փաշինյանը Մյունխեն մեկնելուց առաջ Գյումրու քաղաքապետի ընտրությունների հարցն է քննարկել ՔՊ-ականների հետ 13/02/2025 20:59 Այս «չկռվող» արցախցիների մի մասը հերոսաբար զոհվել է 2023-ի սեպտեմբերի 19-ին՝ անհավասար մարտում թշնամուն պատճառելով զինտեխնիկայի և մարդկային մեծաքանակ կորուստներ․ Արշավիր Ղարամյան 13/02/2025 20:39 Նիկոլ Փաշինյանը մեկնել է Մյունխեն 13/02/2025 20:24 Թշնամու ցինիզմը․ դատական ֆարսի ժամանակ Ռուբեն Վարդանյանին մեղադրել են «ահաբեկչություն» կազմակերպելու, «Ադրբեջանի Ղարաբաղի շրջանում» բնակություն հաստատելու մեջ 13/02/2025 20:07 Արցախյան շարժման առաջամարտիկները դատապարտում են Ալեն Սիմոնյանի հնչեցրած արտահայտությունները 13/02/2025 19:46 Ազգադավ կեցվածք է, սրբապղծություն հայրենիքի համար նահատակված հայորդիների հանդեպ․ Արցախի ԱԺ պատգամավորները դատապարտում են Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունները 13/02/2025 19:33 Ազդարարվեց Firdus Prime Residence պրեմիում դասի բնակելի համալիրի «Լոտ 14» շենքի կառուցման կարևորագույն փուլերից մեկի ավարտը (Տեսանյութ) 13/02/2025 19:17 Կրծքագեղձում շոշափվող գոյացությունը միշտ չէ, որ չարորակ ուռուցք է 13/02/2025 19:02 Բանակցությունները դեռ չսկսած՝ Թրամփը զիջումներ արեց Ռուսաստանին․ Գերմանիայի պաշտպանության նախարար 13/02/2025 18:44 Հայ մարմնամարզիկները Գերմանիայում կմասնակցեն Աշխարհի գավաթի առաջին փուլին․ Երկրորդ փուլին չեն մասնակցի, քանի որ կայանալու է Բաքվում 13/02/2025 18:30 Շիրակի փողոցում բախվել են 6 մարդատար ու մեկ բեռնատար․ վարորդներից մեկին հիվանդանոց են տեղափոխել (Լուսանկարներ) 13/02/2025 18:18 Լևոն Տեր-Պետրոսյանն Իրանի դեսպանի հետ քննարկել է հայ-իրանական հարաբերությունների ներկա վիճակը 13/02/2025 18:07 Պապոյանն ԱՄՆ դեսպանի հետ արտահանման դիվերսիֆիկացմանը, հանքարդյունաբերությանը վերաբերող հարցեր է քննարկել 13/02/2025 17:50 ԱԱԾ գեներալ Տիգրան Բարսեղյանի մահվան դեպքով նախաձեռնվել է քրեական վարույթ 13/02/2025 17:34 «Երկու բարեկիրթ մարդկանց խոսակցություն էր, որն ապշեցրեց շատերին»․ Լավրովը՝ Պուտին-Թրամփ հեռախոսազրույցի մասին 13/02/2025 17:20 Խաղաղ ու կայուն զարգացող աշխարհի մասին պատրանքներ ունենալը թերևս վաղաժամ է․ Արտակ Զաքարյան 13/02/2025 17:05 «Բնակչության ազդարարման, պատսպարման և տարհանման կազմակերպումը» թեմայով վարժանք ու գործնական պարապմունք՝ Տավուշում ու Շիրակում 13/02/2025 16:48 Վահագն Հովակիմյանն ու խորհրդականը 6 օր առաջ Կոսովո են մեկնել 13/02/2025 16:33 ՌԴ քաղաքացիություն չի տրամադրվի այն միգրանտներին, ովքեր կհրաժարվեն երդում տալ․ Պետդուման առաջին ընթերցմամբ ընդունեց օրինագիծը 13/02/2025 16:04 Թմրամիջոցի 148 փաթեթից 138-ը հայտնաբերվել ու առգրավվել է. Վայոց ձորի քրեական ոստիկանների բացահայտումը 13/02/2025 15:52 Մետրոպոլիտենի ոստիկանները երիտասարդի մոտ ատրճանակ ու դանակ են հայտնաբերել 13/02/2025 15:38 ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ընտանիքների բնակարանային ապահովման պետական աջակցության ծրագրում և կարգում փոփոխություն է կատարվել 13/02/2025 15:35 Հայաստանում դիվանագիտական ներկայացուցչությունների համար մշակութային միջոցառումներ են կազմակերպվել 13/02/2025 15:28 Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք՝ Գյումրիում. տանը հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին և անգիտակից կին 13/02/2025 15:20 Կառավարությունն ընդլայնել է համընդհանուր հայտարարագրման շրջանակում սոցիալական կրեդիտների վերադարձի շրջանակը 13/02/2025 15:15 Ուսանողները կոլեկտիվ հանրագիր են ներկայացրել ՀՀ նախագահին․ պահանջում են հստակեցնել՝ Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը համարո՞ւմ է համապետական և համազգային շահ 13/02/2025 14:59 Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախումբը Թուլսի Գաբբարդին կոչ է արել հետաքննել Արցախի էթնիկ զտման մեջ ամերիկյան մեղսակցությունը 13/02/2025 14:39 Մարզերում և Երևանում ձյուն է սպասվում 13/02/2025 14:28 Հրաչիկ Պողոսյանը Քննչական կոմիտեի նախագահի հորեղբոր որդին չէ. հերքում 13/02/2025 14:10 Դպրոցներն ու մանկապարտեզները փակելու ցուցումներ այս պահին չկան. Ավանեսյան 13/02/2025 14:06 Պետությանը վերադարձված գույքերի շուկայական արժեքի և դրամական միջոցների հանրագումարը գերազանցում է 30 միլիոն ԱՄՆ դոլարը. Աննա Վարդապետյան 13/02/2025 14:03 Վերջին շրջանում 44-օրյայի զոհերի չհուղարկավորված մարմինների հուղարկավորության փոքրաթիվ դեպքեր կան․ Նախարար 13/02/2025 13:46 ՊԵԿ-ը խստացնում է պայքարը ստվերային տնտեսության դեմ. բացահայտվել են խախտումներ և ապօրինի գործունեության դեպքեր 13/02/2025 13:42 Թալանել են «Վեոլիա ջրի» ավտոմեքենան. տարել են 1.5 միլիոն դրամ և 14.5 միլիոն դրամի սարքեր 13/02/2025 13:37 ՀՀ ԱԳ փոխնախարարը վստահեցնում է՝ ԵՄ-ին անդամակցելու գործընթաց սկսելն ուղղված չէ Ռուսաստանի դեմ 13/02/2025 13:33 Այս պահին Նիկոլ Փաշինյանի՝ Ռուսաստան այցի վերաբերյալ քննարկում չկա 13/02/2025 13:26 7-8 դպրոցի տնօրեններ ու մարդիկ ինքնակամ, սիրով որոշել են գնումներ կատարել եղբորս պատկանող գրենական պիտույքների խանութից, դա հանցագործությու՞ն է. ՔՊ պատգամավոր 13/02/2025 13:07 Զենք ձեռք բերելով՝ Հայաստանն իրացնում է իր սուվերեն իրավունքն ու զարգացնում պաշտպանական կարողությունները. Վահան Կոստանյան 13/02/2025 13:05 Հայաստանն իրեն հասու ողջ գործիքակազմով պետք է պաշտպանի իր տարածքային ամբողջականությունը. ՀՀ ԱԳ փոխնախարար 13/02/2025 12:56 Գյումրիում ավագանու արտահերթ ընտրությունները տեղի կունենան մարտի 30-ին 13/02/2025 12:54 Ադրբեջանը ՀՀ-ի դեմ հայց է ներկայացրել Հաագայի արբիտրաժային դատարան 13/02/2025 12:45 Մեղրիի փոխանակում, որ ասում են, դահլիճի կեսն էդ տարիներին ծնված երեխեք են, հարցնես՝ ինչ բանակցություններ են, չեն էլ իմանա․ հուշաթերթիկ են տալիս․ Մանուկյան (Տեսանյութ) 13/02/2025 12:27 Գեղամ Մանուկյանը չբացառեց, որ հնարավոր է ՀՀ-ն Ադրբեջանին առաջարկել է առանց ստուգումների Հայաստանով բեռներ անցկացնել (Տեսանյութ) 13/02/2025 12:12 Սուրեն Պապիկյանը մեկնել է Գերմանիա 13/02/2025 12:08 Որպես չորս երեխայի հայր՝ տրանսպորտով կարող էի անվճար երթևեկել, չեմ իմացել ու վճարել եմ. Նիկոլ Փաշինյան 13/02/2025 12:04 Փաշինյանի դեմ ԱԱԾ-ում հաղորդում է ներկայացվել (Տեսանյութ) 13/02/2025 11:58 Լաչառությունը քաղաքական կատեգորիա է դառնում. Աբրահամյանը՝ Սիմոնյանի և Փաշինյանի հայտարարությունների մասին (Տեսանյութ) 13/02/2025 11:56 Հիմքեր կան ասելու, որ ցանկացած պահի կարող են իրադարձություններ ծավալվել, այդ թվում՝ փողոցում. Աբրահամյան (Տեսանյութ) 13/02/2025 11:52 Էդմոն Մարուքյանը Լոռվա բարբառը փոխարինել է ռուսական ակցենտով՝ մեծ, կանաչ կոկորդիլոսն էլ դոշին. Ալեն Սիմոնյան 13/02/2025 11:49 Պետական եկամուտների կոմիտեն հորդորում է հարկ վճարողներին գործել օրենքի դաշտում, հետևել օրենքի պահանջներին 13/02/2025 11:47 ՊԵԿ փոխնախագահը Փաշինյանին վստահեցրեց՝ Հայաստանում բոլորն անկանխիկ են աշխատավարձ ստանում (Տեսանյութ) 13/02/2025 11:44 Մեր տված հարկերի հաշվին իրենք ցոփ ու շռայլ կյանք են վարում, որ երկիր ուզում՝ գնում են ընտանիքներով. տնտեսվարողների բողոքի ցույցը շարունակվում է (Տեսանյութ) 13/02/2025 11:40 Մտահոգիչ է ԳՇ պետի և նրա խորհրդական Կամո Վարդանյանի լռությունը. նրանք հանդուրժում են ՊԲ-ի նկատմամբ անարգանքը. Աբրահամյան (Տեսանյութ) 13/02/2025 11:29 Ուշիի ոլորաններում բեռնատարը բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին և կողաշրջվել 13/02/2025 11:19 ՀՀ տարածքով անցնող ցանկացած բեռ պետք է «մի որոշակի վերահսկողության ենթարկվի». ՔՊ-ական պատգամավորը՝ ադրբեջանական բեռների մասին 13/02/2025 11:13 Հայր Ռուբեն վարդապետ Զարգարյանը զրույց է ունեցել ազատազրկված անձանց հետ 13/02/2025 11:10 2024-ին Արարատում նախաձեռնվել է 4375 քրեական վարույթ, կայացվել է 1276 հանրային քրեական հետապնդում հարուցելու մասին որոշում. մարզի դատախազ 13/02/2025 11:05 LIVE. Բողոքի ակցիա՝ Կառավարության դիմաց 13/02/2025 11:00 Կարևոր է ոչ միայն մարդկանց համար, այլև մարդկանց հետ աշխատանքը. ՄԻՊ-ը նամակներ է հրապարակել 13/02/2025 10:56 Մեկդ բացատրեք Նիկոլին, որ տունը, բացի նյութական արժեք լինելուց, շատ ավելի կարևոր արժեքներ ունի. Վահե Հովհաննիսյան 13/02/2025 10:50 Եղել է Արցախում, աջակցել է Կոնգրեսում հայկական շահերին. Թուլսի Գաբբարդը՝ ԱՄՆ ազգային հետախուզության ղեկավար 13/02/2025 10:40 Ս. Հովնան մարգարեի հիշատակության օրն է այսօր 13/02/2025 10:31 Մերձիշխանական բլոգեր Ռոման Բաղդասարյանը մոնտաժի միջոցով լրագրողի նյութը լրիվ այլ բովանդակությամբ է ներկայացրել 13/02/2025 10:25 Մահացել է Արարատ Միրզոյանի տատիկը 13/02/2025 10:13 Մարդկանց ձայնը պետք է լսել. Գագիկ Ծառուկյան 13/02/2025 09:58 Արգելափակումից դուրս են բերել 12 ավտոմեքենա 13/02/2025 09:51 Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ՝ Երևանում և մարզերում 13/02/2025 09:47 Գեղարքունիքում 26-ամյա տղան սեռական բնույթի բռնի գործողություններ է կատարել 15-ամյա աղջկա նկատմամբ 13/02/2025 09:27 Լարսի ճանապարհը բաց է 13/02/2025 09:17 «Հրապարակ». Արցախի նախագահը հրամանագիր է ստորագրել՝ Արցախի ԱԺ լիազորությունները երկարաձգելու մասին 13/02/2025 09:15 «Փաստ». Երկրի վիճակն էլ է ընդդիմադիր Նիկոլ Փաշինյանին 13/02/2025 09:09 «Ժողովուրդ». Մհեր Սահակյանի մահվան դեպքից անցել է 1 ամիս, սակայն դեռ պարզ չէ, թե ինչ կատարվեց նրա հետ 13/02/2025 09:07 «Հրապարակ». Ալեն Սիմոնյանն ԱԺ նիստերն իր գրաֆիկի՞ն է հարմարեցնում 13/02/2025 09:06 «Փաստ». «Գարնանային թեժացում». ինչպե՞ս պետք է պայքարել 13/02/2025 09:04 «Ժողովուրդ». Նիկոլ Փաշինյանի խանձած խոզը չի մորթվել սպանդանոցում 13/02/2025 09:03 «Հրապարակ». Առանց խափանման միջոցի փոփոխության, «օրենքով գողը» մեկուկես տարի է՝ գտնվում է մենախցում 13/02/2025 09:02 «Փաստ». Թուրք-ադրբեջանական քարոզչության հիմնական փորացավն այն է, որ «իրենց» Փաշինյանին հանկարծ ձեռք չտան 13/02/2025 09:00 «Ժողովուրդ». Աշխեն Հայրապետյանը, որը գրեթե բոլոր գործուղումների ժամանակ ուղեկցում է Ալեն Սիմոնյանին, կոնկրետ ի՞նչ գործառույթ է իրականացնում 13/02/2025 08:56 «Ժողովուրդ». 783 հազար քաղաքացի պետք է հայտարարագիր ներկայացնի, սակայն 1.5 ամսում անգամ 5 տոկոսը հայտարարագիր չի ներկայացրել 13/02/2025 08:50 «Հրապարակ». Ինչու «Անհետ կորածի մասին» օրենքի նախագիծը տարիներ շարունակ օրենք չի դառնում 12/02/2025 22:26 «Զելենսկին այնպես, ինչպես Պուտինը, խաղաղություն է ցանկանում»․ Թրամփը հեռախոսով զրուցել է նաև Ուկրաինայի նախագահի հետ 12/02/2025 22:12 «Այդ դրոշի տակ այդ մարդիկ կռվում էին, այդ դրոշը կոնկրետ հասցեատերեր ունի` և ողջերի, և՛ զոհվածների մեջ»․ Հանրային ռադիոյի նախկին տնօրենը՝ ռադիոտան մոտից Արցախի դրոշը հեռացնելու մասին 12/02/2025 21:49 «Ուղեղի մշուշ»․ Ինչի՞ հետևանք է 12/02/2025 21:31 Պեսկովը մանրամասներ է հայտնել Պուտին-Թրամփ հեռախոսազրույցից 12/02/2025 21:18 Կյանքից հեռացել է ԱԱԾ գեներալ Տիգրան Բարսեղյանը. նրա մարմինը գտել են մահվանից 3 օր անց․ Armlur.am 12/02/2025 21:06 Թրամփը զանգահարել է Պուտինին, երկար զրուցել են 12/02/2025 20:55 «Ձեր ականջին օղ արեք. մյուս անգամ չհամարձակվեք գաք էստեղ, տակից, գլխից դուրս տաք». Փաշինյանը հունից դուրս եկավ (Տեսանյութ) 12/02/2025 20:44 Գործող իշխանությունները ծառայում են Հայաստանի դեմ թշնամական տրամադրություններ ունեցող ուժերին և քարոզում նրանց գաղափարախոսությունը․ ՀՅԴ Արցախի Կենտրոնական կոմիտե 12/02/2025 20:38 «Ամեն տափակ տեսարանից պետք չէ, որ հանրությունը ցնցվի». Փաշինյանը կարծում է՝ օտարեկրացիների մասնակցությամբ տեսանյութը բեմադրել են 12/02/2025 20:24 «Տո, Կարեն Կարապետյանն ո՞վ ա, Սերժ Սարգսյանն ո՞վ ա, որ ինձ իշխանություն տան կամ չտան». Փաշինյան (Տեսանյութ) 12/02/2025 20:11 Զինված ավազակային հարձակում՝ Երևանում․ Հարավարևմտյան թաղամասի շենքերից մեկի բակում կրակոցներ են հնչել 12/02/2025 20:00 Սնուփ Դոգի համերգի կազմակերպման հետ կապված վարույթը ՄՊՀ-ն կարճել է 12/02/2025 19:49 Արցախցիներն ամաչելու պատճառ չունեն․ Մովսես Հակոբյան 12/02/2025 19:34 Հայ հրաձիգներրը ոսկե մեդալ են նվաճել Եվրոպայի առաջնությունում 12/02/2025 19:20 «Շարժվում ենք խաղաղության օրակարգով»․ Խաչատուրյանը՝ Ուրուգվայի դեսպանին 12/02/2025 19:06 Զելենսկին պնդում է՝ իր դեմ մահափորձ է իրականացվել 12/02/2025 18:51 Կա ՀՀ-ԱՄՆ հարաբերությունների որակի դինամիկա, որը պետք է պահել ու զարգացնել. Փաշինյան