28/12/2023 15:19
Ադրբեջանի կառավարությունը վերականգնման քողի տակ աջակցում է հայկական եկեղեցիների և տապանաքարերի պղծմանը և մշակութային յուրացմանը․ Hyperallergic
Ադրբեջանը Լեռնային Ղարաբաղի ավելի քան 100,000 հայեր դուրս մղելով իրենց նախնիների հայրենիքներից՝ «էթնիկ զտման» և «ցեղասպանության» ենթարկվելով, ուժեղացրեց հարձակումները նաև հայկական մշակութային ժառանգության օբյեկտների վրա․ գրում է Hyperallergic-ի հոդվածագիր Մայա Պոնտոնեն։
Ըստ նրա՝ տարածաշրջանում գտնվող գերեզմանատները և 19-րդ դարի մեկ եկեղեցի վնասվել են նոր և ընդլայնվող շինարարական աշխատանքների պատճառով: Բացի այդ, բազմաթիվ այլ եկեղեցիներ, գերեզմանատներ և այլ պատմական կառույցներ ոտնձգության ենթարկելով ադրբեջանական գործողություններից՝ ավելի ու ավելի են ենթարկվում վնասների և ոչնչացման։
Կոռնելի համալսարանում գործող Caucasus Heritage Watch (CHW) հետազոտական ծրագրի արբանյակային մոնիտորինգի արդյունքում պարզվել է, որ հոկտեմբերի 5-ից նոյեմբերի 3-ը բուլդոզերները ճանապարհ են հարթել Շուշիի գերեզմանատան միջով։ Նշվում է, որ 1802-1913 թվականներին հայկական գրություններով 78 տապանաքարեր են գտնվում, գերեզմանը ծածկված է թավ անտառով, ինչը հետազոտողների համար անհասկանալի է դարձնում, թե որ տապանաքարերն են վնասվել:
«Կրոնական վայրերում հայերեն գրությունները հաճախ են թիրախավորվել ադրբեջանական բռնապետության ուժերի կողմից, որոնք ձգտում են ջնջել հայոց պատմությունը»,-գրում է հոդվածագիրը և վկայակոչում Նախիջևանի գտնվող հազարավոր հայկական ժառանգության հուշարձանների վերացման մասին։
«Օգտագործելով կեղծ գիտական տեսությունը, թե հայկական գոյության այս հետքերը շինծու են, Ադրբեջանի կառավարությունը աջակցել է եկեղեցիների և տապանաքարերի պղծմանը և մշակութային յուրացմանը, այսպես կոչված, վերականգնման քողի տակ»,-նշվում է հոդվածում։
Նշվում է, որ CHW-ի հետազոտողները նաև հայտնել են հոկտեմբերին Շուշիի մեկ այլ պատմական վայրի՝ Ղազանչեցոց գերեզմանատան վնասների մասին։
«Պղծման և ջնջման ռազմավարությունները շատ կոնկրետ են և շատ նպատակային», - հարցազրույցում ասել է Հարվարդի համալսարանի հայագիտության մաշտոցյան պրոֆեսոր Քրիստինա Մարանչին՝ նկարագրելով ոչնչացումը որպես «հայկական գոյությունը բոլորի հիշողությունից էապես ջնջելու միջոց»: