Դալտոնիզմ․ Փոխանցվում է ժառանգաբար

Գունային տեսողության խանգարումների կամ գունակուրության դեպքում մարդը դժվարանում է տարբերակել գույները։

Բնածին գունակուրությունը բուժում չունի:  

Խնդիրն ավելի հայտնի է «դալտոնիզմ» անվանմամբ, սակայն կարող է զարգանալ նաև գլխուղեղի կամ աչքերի վնասումից կամ ախտահարումից:

Դալտոնիզմը փոխանցվում է ժառանգաբար՝ հորից, իսկ աղջկա միջոցով՝ թոռանը։    

Գունակուրության երեք տեսակ կա: Ընդ որում, յուրաքանչյուր գույնի ընկալման նկատմամբ զգայնության նվազման աստիճանը կարող է նույնը չլինել։

Կարմիր-կանաչ գունակուրություն. գունակուրության ամենահաճախ հանդիպող տեսակն է, որը սովորաբար բնածին է և գլխավորապես հանդիպում է տղամարդկանց մոտ: Նման դեպքերում մարդիկ դժվարանում կամ ընդհանրապես չեն կարողանում կարմիր գույնը տարբերակել կանաչից:

Կապույտ-դեղին գունակուրություն. նախորդից ավելի հազվադեպ հանդիպող վիճակ է, երբ մարդիկ դժվարանում կամ ընդհանրապես չեն կարողանում կապույտ գույնը տարբերակել դեղինից:

Ամբողջական գունակուրություն. գունային տեսողության լրիվ բացակայությունը կոչվում է լրիվ գունակուրություն (մոնոխրոմազիա), որի դեպքում շրջապատի առարկաներն ընկալվում են սև-սպիտակ երանգներով։ Սա խիստ հազվադեպ հանդիպող վիճակ է:

Գունային տեսողության խանգարումները կամ գունակուրությունն ախտորոշվում է ակնաբույժի կողմից՝ գունային տեսողության ստուգման միջոցով: Այս նպատակի համար օգտագործվում են պատկերազարդ հատուկ քարտեր, որոնց վրա կան գունավորված կլոր դաշտեր:

Գունային տեսողության ձեռքբերովի խանգարումներ առաջացնող հիվանդությունների ժամանակին բուժումը շատ դեպքերում հնարավորություն է տալիս վերականգնել ճիշտ գունազգացողությունը, սակայն բնածին խանգարումների բուժման եղանակներ դեռևս չկան:

Դալտոնիզմով տառապող մարդկանց օրգանիզմում աստիճանաբար առաջանում է գույներն ըստ պայծառության աստիճանի տարբերելու ունակություն, որի ընթացքում կարևոր նշանակություն է ստանում կյանքի փորձը, առարկայի իսկական գույնն իմանալը։ Ուստի դալտոնիզմով տառապող մարդիկ իրենց արատի մասին հաճախ առաջին անգամ տեղեկանում են ակնաբույժի հետազոտությունից հետո։

Շրջապատող աշխարհի գունապատկերի աղավաղված ընկալումը կարող է առօրյա կյանքում առաջացնել որոշակի խնդիրներ:

Դժվարություն կարող է ստեղծել կամ անհնարին դառնալ մասնագիտական որոշ աշխատանքների կատարումը, օրինակ՝ վարորդություն, գրաֆիկական դիզայներություն և այլն:

Եթե առկա է գույները միմյանցից տարբերակելու խնդիր, ապա անհրաժեշտ է դիմել  ակնաբույժին: Նա կարող է օգտակար խորհուրդներ տալ՝  ինչպես հարմարեցնել առօրյա կյանքը ստեղծված իրավիճակին:

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն

Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ