Անպտղությունը դատավճիռ չէ, խնդիրն ունի ժամանակակից լուծումներ. Զրույց ուրոլոգ, անդրոլոգ Արամ Ադամյանի հետ

Տղամարդկանց անպտղությունը հաճախ հանդիպող խնդիր է, որը կարող է պայամանավորված լինել տարբեր գործոններով։

Թեմայի շուրջ Aysor.am- ը զրուցել է «Աստղիկ» բժշկական կենտրոնի բժիշկ, ուրոլոգ/անդրոլոգ Արամ Ադամյանի հետ։

Անպտղությունը զույգի մոտ ակտիվ, չպաշտպանված սեռական կյանքի պայմաններում մեկ տարվա ընթացքում բնական, սպոնտան հղիության բացակայությունն է, մանրամասնել է բժիշկը։  Երբ երեխա պլանավորելուց հետո որոշ  ժամանակ անց կնոջ մոտ չի նկատվում հղիություն, տղամարդիկ դիմում են ուրոլոգ/անդրոլոգի:

«Տղամարդը կարող է ունենալ նաև որոշակի գանգատներ. ամորձիների շրջանում ցավ, դիսկոմֆորտ, արտաքինից նկատի, որ ամորձիները սովորականից փոքր են և այլն:

Տղամարդու անպտղությունը կազմում է զույգի ընդհանուր անպտղության մոտ 40%-ը, իսկ 20%  դեպքերում ունենք խնդիր և՛ տղամարդու և՛ կնոջ մոտ: 30-40% դեպքերում գործ ունենք իդիոպաթիկ տղամարդակյին անպտղության հետ, երբ պատճառը հնարավոր չի լինում բացահայտել»,- ասում է մասնագետը:

Կան մի շարք հիվանդություններ, որոնք հանգեցնում են անպտղության։ Արամ Ադամյանն առանձնացրեց հիմնականները՝

բնածին կամ ձեռքբերովի ուրոգենիտալ անոմալիաներ,

գոնադոտոքսիկ վիճակներ՝ ռադիոթերապիա կամ քիմիոթերապիա,

չարորակ նորագոյացություններ,

միզային համակարգի ինֆեկցիաներ,

բարձրացած փոշտային ջերմաստիճան,

վարիկոցելե,

էնդոկրին գենետիկ և իմուն համակարգի հիվանդություններ։

«Անպտղության ախտորոշման համար անպայման պետք է կատարվի պացիենտի արտաքին զննում, գնահատվեն երկրորդային սեռական ախտանիշները, ամորձիների և առնանդամի չափսերը և այլն: 2-7 օր սեռական ժուժկալության պայմաններում պետք է կատարվի սպերմոգրամմայի առնվազն 2 քննություն՝ հաշվի առնելով լավ տվյալներով քննությունը:

Անհրաժեշտ կլինի կատարել նաև ամորձիների սոնոգրաֆիա դուպլեքս քննությամբ և հորմոնալ քննություններ»,- ասաց ուրոլոգը:

Բժշկը նշեց նաև, որ ըստ ցուցման՝ կատարվում են գենետիկ հետազոտություններ ևս՝ ԴՆԹ -ի ֆրագմենտացիայի թեստ, Մառ թեստ և այլն:

Զրույցի ընթացքում անդրադարձ կատարեցինք նաև վարիկոցելե և ազոոսպերմիա հիվանդություններին, որոնք ամենահաճախն են դառնում անպտղության պատճառ։

«Վարիկոցելեն հաճախ հանդիպող բնածին անոմալիա է: Սա մի վիճակ է, երբ առկա է սերմնալարի երակների լայնացում և այդ նույն երակներով հետհոսք դեպի ամորձի. այն հիմնականում հանդիպում է ձախ կողմից՝ կապված անատոմիական առանձնահատկությունների հետ»,- ասաց նա:

Նշենք, որ վարիկոցելեն բուժվում է միայն վիրահատական եղանակով, կատարվում է միկրովիրավուժական վարիկոցելէկտոմիա: Վիրահատական ցուցումներն են անպտղությունը, տվյալ կողմի ամորձու չափերի հարաճող նվազումը, տեստոստերոնի քանակի նվազումը, տվյալ կողմի ամորձու շրջանի ցավը և դիսկոմֆորտը։ Իսկ նոր ցուցումը բարձր ԴՆԹ ի ֆրագմենտացիան է, երկու և ավելի վիժումները կամ չստացված արտամարմնային բեղմնավորումը:

Ազոոսպերմիան ևս անպտղության բերող հիվանդություն է։ Այն սպերմատոզոիդների բացակայությունն է սերմնահեղուկում: Պատճառները բազմազան են, տարբերակվում են ոչ օսբտրուկտիվ մեխանիկական կամ օբստրուկտիվ ազոոսպերմիա:

Արամ Ադամյանի խոսքով՝ ՈՕԱ-ի պատճառ կարող է հանդիսանալ նաև վարիկոցելեն, և խնդիրը վերացնելիս մոտ 44% դեպքերում սերմում սկսում են հայտնաբերվել սպերմատոզոիդներ:

«Երկու դեպքում էլ կատարում ենք ամորձուց սերմի միկրովիրաբուժական էքստրակցիա․ ՈՕԱ ի դեպքում հայտնաբերման հավանականությունը 30-70% է, իսկ ՕԱ-ի դեպքում 100%»,- նշեց նա:

Որքան էլ դժվար թվա անպտղության բուժումը, պետք է հասկանալ, որ այն դատավժիռ չէ և ունի ժամանակակից բուժման իր մեթոդները, ընդգծեց բժիկը։

«Անպտղության բուժումը սկսում ենք պատճառը հայտնաբերելով, իսկ այն դեպքերում, երբ հնարավոր չի լինում հայտանբերել պատճառը, կատարում ենք էմպիրիկալ բուժում և  ապրելակերպի փոփոխություն. ավելորդ քաշի կորուստ, ֆիզիկական կանոնավոր ակտիվություն, հրաժարվել ծխելուց և ալկոհոլից, հակաօքսիդանտային, վիտամինային թերապիա: Կատարում ենք նաև դեղորայքային բուժում հորմոնալ պրեպարատներով, բայց ոչ մի դեպքում՝ տեստոստերոն փոխարինող թերապիա»,-ասաց ուրոլոգը:

Անպտղության խնդիրին բախվելիս  շատ զույգերի մոտ հարց է առաջանում՝ արդյոք պե՞տք է երկուսով հետազոտվել, թե՞ բավարար է միայն մեկի զննումը։

Լինելով տղամարդկանց անպտղության հետ կապված խնդիրներով միջազգային էքսպերտ, Արամ Ադամյանն այս հարցին պատասխանեց՝ ելնելով միջազգային փորձից և արդյունքներից։

«Ըստ ԵԱՈՒ ուղեցույցների, զույգը պետք է հետազոտվի միաժամանակ, ցանկալի է՝ նույն կլինիկայում, քանի որ անպտղությունը դիտարկվում է որպես զույգային խնդիր:

Օրինակ, եթե տղամարդու մոտ առկա են սպերմոգրամմայի աննշան շեղումներ, իսկ կինը խնդիրներ չունի և տարիքը փոքր է 25-ից, ապա հղիությունը կարող է շատ արագ ստացվել»,- ասաց նա:

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն