ԵՄ-ին անդամակցելու վերաբերյալ հայտարարություններով Հայաստանն այս պահին մանիպուլացնում է տնտեսական դաշտում. Սուրեն Պարսյան

Եվրոպական Միությանն անդամակցելու վերաբերյալ հայտարարություններ անելով՝ Հայաստանն այս պահին մանիպուլացնում է տնտեսական դաշտում, Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը։

«Հայաստանը միաժամանակ երկու մաքսային տնտեսական միության անդամ չի կարող լինել, որովհետև օրենսդրական կարգավորումները տարբեր են։

Կստացվի, որ, օրինակ, մաքսային ապրանքները Եվրոպայից կարող են մտնել Հայաստան առանց մաքսազերծման և տեղափոխվել ՌԴ։ Դրա հետևանքով ԵԱՏՄ և ԵՄ երկրները խնդիր կունենան մաքսային հավաքագրման և այլ հարցերում։ Հետևաբար, պետք է բացառել, որ կարող ես միաժամանակ լինել և՛ ԵԱՏՄ-ի, և՛ ԵՄ-ի անդամ։ Կարող ես լինել ԵԱՏՄ անդամ երկիր և ԵՄ-ի հետ կարող ես ունենալ որոշակի արտոնյալ ռեժիմներ»,-ասաց տնտեսագետը։

Կառավարությունը հունվարի 9-ի նիստին հավանություն տվեց Եվրամիությանը Հայաստանի անդամակցության գործընթացի մեկնարկի մասին օրենքի նախագծին։

Արձագանքելով սրան, ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը հայտարարեց, թե Հայաստանի մուտքը Եվրամիություն անհամատեղելի է Եվրասիական տնտեսական միությանը երկրի անդամակցության հետ: Նա նշեց, թե Ռուսաստանը Հայաստանի կողմից Եվրամիությանն անդամակցելու գործընթացի քննարկումը դիտարկում է որպես Եվրասիական տնտեսական միությունից ելքի սկիզբ։

Սուրեն Պարսյանի գնահատմամբ՝ Հայաստանը կտրուկ տնտեսական շրջադարձ չի կարող կատարել՝ նույնիսկ մեծ ցանկության դեպքում։

«Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2024թ. հունվար-նոյեմբեր ամիսներին կազմել է 28.2 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Դրա 42.2 %-ը բաժին է ընկել ԵԱՏՄ երկրներին, մասնավորապես՝ ՌԴ-ին, 7.5 %-ը բաժին է ընկել ԵՄ երկրներին, և ընդամենը 1.4 %-ն է բաժին ընկել ԱՄՆ-ին։ Այս պահին Հայաստանի արտաքին առևտրի թիվ մեկ գործընկերը հանդիսանում են ԵԱՏՄ երկրները։ Այս պայմաններում Հայաստանը կտրուկ տնտեսական շրջադարձ չի կարող անել»։

Տնտեսագետը կարծում է, որ ԵԱՏՄ երկրների և ԵՄ երկրների հետ Հայաստանի կապն օգնում է հենց այդ առևտրաշրջանառությունն ապահովելուն։ Հայաստանը լինելով ԵԱՏՄ անդամ երկիր, ինչպես նաև լավ հարաբերություններ ունենալով ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի հետ, կարողանում է դառնալ կամուրջ՝ 2022թ. ռուս-ուկրաինական հակամարտությունից սկսած։

«Հայաստանը ԵԱՏՄ երկրների համար նաև գրավիչ է այնքանով, որ ունի լավ կապեր արևմտյան երկրների հետ, և հակառակը. արևմտյան բազմաթիվ կազմակերպություններ Հայաստանի միջոցով իրենց ապրանքներն են իրացնում ՌԴ-ում։

Հայաստանի զարգացումն ու առաջընթացը հնարավոր է միայն այն դեպքում, երբ ՀՀ-ն կարողանա այդ երկու տնտեսական միավորումների հետ աշխատել միաժամանակ։ Երբ ՀՀ-ն հրաժարվի մի ուղղությունից, ունենալու է բավականին լուրջ խնդիրներ՝ էներգետիկ, պարենային, ֆինանսական»։

Ինչ վերաբերում է տրանսֆերտներին, Սուրեն Պարսյանն ասաց, թե ՌԴ-ից է գալիս դրանց հիմնական մասը։

«Հատկապես 2022 թվականից հետո տրանսֆերտների հոսքը մի քանի անգամ ավելացավ։ Օրինակ, եթե մինչև 2022թ-ն 900 մլն դոլարի տրանսֆերտ էր գալիս, ապա վերջին տարում՝ մինչև 4 մլրդ։ Հայաստանը ֆինանսական հոսքերը կարողանում է ունենալ միջանցք լինելու միջոցով»։

Հայաստանը տնտեսական կտրուկ շրջադարձ, կարճաժամկետ կամ միջնաժամկետ ժամանակահատվածում չի կարող իրեն թույլ տալ, չունի այդ տնտեսական ռեսուրսները, կապերը, հնարավորությունները, պնդում է Սուրեն Պարսյանը.

«Նույնիսկ Թուրքիայի պես հզոր երկիրը չի հրաժարվում ՌԴ-ի հետ տնտեսական հարաբերություններից, դեռ ավելի է խորացնում։ Հայկական կողմն, իմ կարծիքով, այս պահին ավելի շատ տնտեսական դաշտում մանիպուլացնում է, թե կարող ենք ԵՄ մտնել։ ԵՄ-ին անդամակցության գործընթացը բավականին երկար է տևում՝ տարիներ, նույնիսկ կարող է տասնամյակներ տևել, հետևաբար, այս ընթացքում խոսել տնտեսական կտրուկ շրջադարձից, քիչ հավանական է»։

Եզրափակելով, տնտեսագետն ասաց, թե ԵՄ-ին անդամակցելու վերաբերյալ խոսակցություններն ավելի շատ քաղաքական մանիպուլյացիաներ են տնտեսական դաշտի վերաբերյալ։